Beth yw camdriniaeth ar sail anrhydedd?
Yn yr adran hon:
| 1. Beth yw camdriniaeth ar sail anrhydedd? |
| 2. Sut i riportio camdriniaeth ar sail anrhydedd |
| 3. Sefydliadau cymorth camdriniaeth ar sail anrhydedd |
Mae camdriniaeth ar sail anrhydedd yn drosedd neu'n ddigwyddiad sydd wedi’i gyflawni i ddiogelu neu amddiffyn 'anrhydedd' teulu neu gymuned.
Os yw’ch teulu neu’ch cymuned chi yn meddwl eich bod wedi codi cywilydd neu embaras arnyn nhw drwy ymddwyn mewn ffordd benodol, fe allen nhw’ch cosbi am dorri eu cod 'anrhydedd'.
Oes camdriniaeth ar sail anrhydedd yn digwydd i chi?
Ydych chi wedi cael eich bygwth neu eich cam-drin os ydych chi wedi ceisio:
- cael perthynas neu briodi rhywun y tu allan i'ch cymuned neu rywun o fewn eich cymuned nad yw’ch teulu'n eu cymeradwyo
- gwahanu neu ysgaru
- siarad â phobl benodol
- cael rhyw cyn priodi
- beichiogi neu roi genedigaeth y tu allan i briodas
- gwisgo dillad sy'n amhriodol ym marn eich teulu neu’ch cymuned
- defnyddio cyffuriau neu alcohol
- cael mynediad i addysg uwch
- herio'r hyn y mae’ch teulu neu’ch cymuned yn ei ddisgwyl gennych chi
- anghytuno â chrefydd eich teulu neu’ch cymuned
Mae pobl sy'n cyflawni camdriniaeth ar sail anrhydedd yn aml yn aelodau agos o'r teulu ond hefyd yn aelodau o'r teulu estynedig neu'r gymuned.
Mathau o gamdriniaeth ar sail anrhydedd
Does dim un drosedd benodol o gamdriniaeth ar sail anrhydedd. Gall gynnwys amryw o droseddau a mathau o ymddygiad, megis:
- priodas dan orfod
- camdriniaeth ddomestig (corfforol, rhywiol, seicolegol, emosiynol neu ariannol)
- aflonyddu rhywiol a thrais rhywiol (treisio ac ymosodiadau rhywiol neu fygwth y rhain)
- bygythiadau i ladd, trais corfforol ac emosiynol a llofruddiaeth
- pwysau i fynd dros y môr neu symud dros y môr
- cael eich cadw gartref heb ryddid
- gwrthod caniatâd i ddefnyddio'r ffôn, y rhyngrwyd, neu i gael mynediad i ddogfennau pwysig fel eich pasbort neu’ch tystysgrif geni
- eich ynysu oddi wrth eich ffrindiau ac aelodau o’ch teulu eich hun
Arwyddion rhybuddio
Os ydych chi'n poeni bod rhywun yn cael eu cam-drin, dyma rai arwyddion rhybudd i gadw llygad amdanyn nhw:
- eu pen yn eu plu neu wedi cynhyrfu
- cleisiau neu anafiadau corfforol eraill sydd heb esboniad
- iselder, hunan-niweidio neu geisio hunanladdiad
- absenoldeb neu berfformiad gwael yn yr ysgol neu'r gwaith, heb esboniad
- eu symudiadau gartref yn cael eu rheoli'n llym
- ffraeon teuluol, trais domestig
- rhedeg i ffwrdd o gartref
- hanes teuluol o berthnasau'n mynd ar goll