Cymorth i ddioddefwyr a thystion troseddau
Yn yr adran hon:
| 1. Beth i'w ddisgwyl fel dioddefwr neu dyst i drosedd |
| 2. Beth sy'n digwydd ar ôl ichi riportio trosedd? |
| 3. Cynllun Hawl Dioddefwyr i Adolygiad |
| 4. Rhoi datganiad tyst neu ddatganiad dioddefwr |
| 5. Mynd i'r llys |
| 6. Beth sy'n digwydd ar ôl y treial? |
| 7. Mudiadau cymorth i ddioddefwyr a thystion |
Fel dioddefwr trosedd neu rywun sydd wedi bod yn dyst i drosedd, mae yna bethau y gallwch ei disgwyl gan yr heddlu a'r system cyfiawnder troseddol.
Yn y tudalennau hyn byddwn yn egluro beth yw'r pethau hynny a sut y gallwch gael gafael ar gymorth.
Beth i'w ddisgwyl fel dioddefwr trosedd
Mae’r Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau yn nodi'r hyn sy'n digwydd o'r adeg pan gaiff trosedd ei riportio i'r hyn sy'n digwydd ar ôl treial, os oes un. Mae'r Cod Ymarfer yn esbonio beth yw eich hawliau.
Mae'r Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau hefyd ar gael mewn fformatau eraill:
- Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau - Hawdd ei Ddarllen
- Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau - Print Bras
- Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau - Iaith Arwyddion Prydeinig
- Mae'r Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau ar gael mewn nifer o'r ieithoedd a siaredir yn fwyaf cyffredin yng Nghymru a Lloegr
O dan y Cod Ymarfer, mae 'dioddefwr' yn rhywun:
- sydd wedi cael ei niweidio, yn gorfforol, yn feddyliol, yn emosiynol, neu'n ariannol gan drosedd
- sy'n berthynas agos i rywun sydd wedi marw o ganlyniad i drosedd
Efallai fod gennych chi hawliau o dan y Cod Ymarfer hefyd os ydych chi:
- yn rhiant neu warcheidwad i rywun dan 18 oed sydd wedi dioddef trosedd
- yn cynrychioli rhywun sydd wedi dioddef trosedd ac na all gyfathrebu drostyn nhw ei hunain naill ai oherwydd anabledd neu am ei bod wedi cael ei hanafu o ganlyniad i'r drosedd
Fel dioddefwr trosedd mae gennych chi hawl:
- i gael eich trin yn gyfartal, yn deg a chyda pharch gan bawb
- i wneud dewisiadau gwybodus sy'n cael eu parchu
- i'ch preifatrwydd gael ei barchu
- i gael cynnig help i ddeall y broses cyfiawnder troseddol
Beth i'w ddisgwyl fel tyst i drosedd
Mae tystion troseddau’n cael eu diogelu o dan y Siarter Tystion. Mae'r siarter yn esbonio'r gefnogaeth y gallwch ei chael a sut y dylech gael eich trin.
Mae gan bob tyst i drosedd yr hawl:
- i gael eich trin yn gyfartal, yn deg a chyda pharch gan bawb
- i gael prif gyswllt a fydd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am yr achos ac yn eich cefnogi
- i asesiad i wirio beth yw’ch anghenion, gan gynnwys mesurau arbennig os ydych yn dyst bregus neu’n dyst sydd wedi’i brawychu
- i gael gwybodaeth am y llys a phrosesau'r llys
I gael rhagor o wybodaeth am sut mae tystion a dioddefwyr troseddau’n cael eu trin a’r gwasanaethau eraill sydd ar gael, ewch i wefan llywodraeth y Deyrnas Unedig.
Cyfiawnder adferol
Fel dioddefwr efallai y gallwch gymryd rhan mewn 'cyfiawnder adferol'.
Mae cyfiawnder adferol yn cael ei ddefnyddio ar gyfer unrhyw fath o drosedd ac ar unrhyw gyfnod yn y broses cyfiawnder troseddol, gan gynnwys os yw'r troseddwr yn treulio dedfryd yn y carchar.
Os ydych chi’n ddioddefwr neu'n dyst i drosedd nad yw wedi’i riportio i'r heddlu
Mae'n bwysig riportio pob trosedd i'r heddlu. Mae hynny'n ein helpu i dwyn troseddwyr gerbron y llysoedd ac atal mwy o droseddau rhag digwydd.
Os na fyddwch yn riportio trosedd i ni mae’n dal yn bosibl cael help gan Cymorth i Ddioddefwyr.