Dioddefwyr 70+ oed yn colli mwy na £12.6 miliwn mewn blwyddyn i gludwyr ffug

Mae pobl dros 70 oed yn cael eu targedu’n anghymesur gan gludwyr ffug, yn ôl data newydd.

Mae twyll cludwyr yn sgam soffistigedig sy’n manteisio ar ymddiriedaeth a bregusrwydd pobl, lle mae'r rhai sy'n ei gyflawni yn aml yn ceisio twyllo dioddefwyr i godi a throsglwyddo symiau mawr o arian.

Datgelodd data gan y Swyddfa Cudd-wybodaeth Twyll Genedlaethol, sy’n cael ei rhedeg gan Heddlu Dinas Llundain, y prif heddlu cenedlaethol ar gyfer twyll, fod pobl yn eu 70au neu’n hŷn wedi colli mwy na £12.6m ledled y DU o ganlyniad i dwyll cludwyr.

Yn syfrdanol, cafwyd hyd yn oed 153 o adroddiadau gan bobl yn eu 90au – roedd un adroddiad gan rywun dros 100 oed.

Rhwng Mai 2022 a Mai 2023, cafwyd 1,587 o adroddiadau am dwyll cludwyr gan bobl dros 70 oed ledled y DU. Collwyd cyfanswm o £16.3m o ganlyniad i dwyll cludwyr.

Yn Ne Cymru yn ystod 2022, collwyd cyfanswm o £33,978 o ganlyniad i dwyll cludwyr. Er bod y nifer hwnnw’n sylweddol is nag mewn llawer o rannau eraill o’r DU, mae swyddogion yma’n dal yn awyddus i godi ymwybyddiaeth a helpu pobl i ddysgu pryd y gallent hwy neu bobl y maent yn eu hadnabod fod yn cael eu targedu gan gludwyr ffug.

Mewn adroddiadau i Action Fraud, sydd hefyd yn cael ei redeg gan Heddlu Dinas Llundain, nodwyd cysylltiad lle mae cludwyr ffug yn targedu lleoliadau fel cartrefi a phentrefi ymddeol, cartrefi gofal ac adeiladau a oedd yn darparu llety byw â chymorth, gan dargedu’n aml rai o'r aelodau hynaf a mwyaf agored i niwed mewn cymdeithas.

Dywedodd y Ditectif Brif Arolygydd Lee Parish, o Dîm Gweithrediadau Twyll Heddlu Dinas Llundain:

“Mae twyll cludwyr yn drosedd ddinistriol sy’n manteisio ar bobl fregus sydd yn aml yn bobl hŷn. Mae miliynau o bunnoedd o bensiynau a chynilion sy'n ffrwyth llafur oes yn cael eu dwyn bob blwyddyn ac rydym yn canolbwyntio ymdrechion i atal twyll cludwyr yn y man cychwyn.

“Rydym wedi gweld tuedd gynyddol o dwyll cludwyr yn digwydd mewn pentrefi ymddeol, cartrefi gofal a llety byw â chymorth. Rydym yn gofyn i aelodau o’r teulu a staff sy’n cefnogi pobl hŷn ledled y DU fod yn wyliadwrus, yn enwedig o ran galwadau ffôn i breswylwyr, cludwyr sy’n cyrraedd ar feic modur neu mewn tacsi ac unrhyw ymwelwyr sy’n cyrraedd yn annisgwyl.

“Ni fydd banciau na swyddogion yr heddlu byth yn anfon cludwyr i nôl  arian parod, cardiau banc na chodau pin gan unigolion a byddem yn annog unrhyw un sy’n meddwl eu bod yn cael eu targedu i roi gwybod am hyn drwy Action Fraud a hefyd i’w banc. Os oes trosedd yn digwydd ar y pryd, dylech bob amser ffonio 999.”

Arweiniodd Heddlu Dinas Llundain gyfnod dwysach o weithgarwch gweithredol  i dargedu’r rhai sy’n cyflawni twyll cludwyr. Defnyddiwyd adnoddau ychwanegol, a hwyluswyd gan Heddlu Dinas Llundain, i ehangu ymchwiliadau presennol a newydd a arweiniodd at weithredu nifer o  warantau ledled y wlad.

Beth yw twyll cludwyr?

Mae twyll cludwyr yn sgam soffistigedig sy'n manteisio ar ymddiriedaeth a bregusrwydd unigolion. Mae'r rhai sy'n ei gyflawni'n aml yn defnyddio tactegau cyfrwys i dwyllo dioddefwyr a gwneud iddynt gredu eu bod yn cynorthwyo'r heddlu neu weithwyr o'u banc. Mae'r math hwn o dwyll fel arfer yn dechrau gyda galwad ffôn neu e-bost, lle mae'r twyllwyr yn esgus bod yn swyddogion banc, yn swyddogion yr heddlu, neu'n ffigurau awdurdodol eraill.

Unwaith y byddant yn cysylltu, mae'r twyllwyr yn pwyso ar ddioddefwyr â straeon argyhoeddiadol, gan honni'n aml fod gweithgarwch twyllodrus ar eu cyfrifon banc. Byddant yn ceisio creu ymdeimlad o frys ac yn gorfodi'r dioddefwyr i ufuddhau i'w gofynion.

Un dacteg gyffredin mewn twyll cludwyr yw argyhoeddi dioddefwyr i dynnu symiau mawr o arian o'u cyfrifon banc. Mae'r twyllwyr yn cyfarwyddo'r dioddefwyr i osod yr arian parod mewn amlen neu fag a'i drosglwyddo i gludwr a fydd yn ymweld â'u cartref i'w gasglu.

Bydd y cludwyr ffug yn gorfodi dioddefwyr i ddefnyddio gwasanaethau tacsi lle cânt eu hanfon wedyn at siopau gemwaith i brynu eitemau gwerth uchel. Mae adroddiadau hefyd wedi dangos bod dioddefwyr wedi cael eu hanfon i ganolfannau cyfnewid tramor, lle maen nhw’n cael eu cyfarwyddo i drosglwyddo arian yn electronig i’w “gadw’n ddiogel”.

Math arall o dwyll cludwyr yw argyhoeddi dioddefwyr i drosglwyddo eu cardiau banc, rhifau PIN, neu wybodaeth sensitif arall fel atebion i gwestiynau diogelwch. Mae'r twyllwyr yn honni bod angen y manylion hyn arnynt i ddilysu cyfrif y dioddefwr neu i gynorthwyo yn eu hymchwiliad. Unwaith y bydd y dioddefwyr yn datgelu'r wybodaeth hon, caiff y twyllwyr fynediad i'w harian a gallant ymgymryd â thrafodiadau anawdurdodedig.

I gadw'ch hun yn ddiogel, cofiwch:

• Ni fydd eich banc na'r heddlu byth yn ffonio i ofyn i chi gadarnhau eich manylion personol na'ch PIN. Os cewch chi alwad yn gofyn i chi wneud hyn, rhowch y ffôn i lawr, arhoswch ychydig funudau a ffoniwch eich banc ar rif rydych chi'n gwybod sy'n ddilys, fel yr un ar gefn eich cerdyn
• Ni fydd eich banc na'r heddlu byth yn anfon cludwyr i'ch cartref i gasglu'ch arian parod, cardiau banc, rhifau PIN nac unrhyw nwyddau gwerthfawr eraill. Mae unrhyw geisiadau i wneud hynny yn rhan o sgam
• Ni fydd yr heddlu yn cysylltu â chi yn ddirybudd ac yn gofyn i chi gymryd rhan mewn ymchwiliad sy’n gofyn i chi dynnu arian o’ch banc, neu brynu nwyddau gwerth uchel, fel gemwaith neu aur.

Cofiwch, drwy fod yn wyliadwrus ac amau pethau gall hynny eich helpu i amddiffyn eich hun rhag twyll cludwyr. Cymerwch yr amser i ddilysu  gwybodaeth, ceisio cyngor o  ffynonellau dibynadwy, a pheidiwch byth â rhuthro i wneud penderfyniadau ariannol dan bwysau.

Os ydych chi'n meddwl eich bod wedi cael eich twyllo, cysylltwch â'ch banc ar unwaith a rhowch wybod i Action Fraud ar-lein yn www.actionfraud.police.uk neu drwy ffonio 0300 123 2040.