Beth sy'n digwydd pan fydd achos treisio ac ymosodiad rhywiol yn mynd i dreial
Cymorth ichi yr holl ffordd drwy broses y treial
Mae Gwasanaeth Erlyn y Goron (GEG) yn sefydliad sy'n gyfrifol am benderfynu pa achosion a ddylai fynd i dreial yn y llys. Mae’n sefyll ar wahân i'r heddlu a’r llywodraeth.
Os bydd GEG yn penderfynu bod digon o dystiolaeth i fynd â'ch achos i'r llys, byddwn yn eich cefnogi chi drwy gydol y broses.
Gallwch gael cymorth hefyd gan Gynghorydd Annibynnol ar Drais Rhywiol (ISVA) neu wasanaethau cymorth eraill i dystion.
Cymorth ar gyfer treisio ac ymosodiad rhywiol
Sefydliadau cymorth i ddioddefwyr a thystion
Pa mor hir mae'n ei gymryd
Mae'n amrywio ac felly allwn ni ddim rhoi amserlen bendant i chi, ond gall fod bwlch hir rhwng y penderfyniad i fynd ag achos i'r llys a chynnal y treial.
Mynd i'r llys
Os bydd unigolyn o dan amheuaeth yn cael ei gyhuddo ac yn pledio’n 'ddieuog' mae'n debygol iawn y gofynnir i chi roi tystiolaeth yn y llys.
Mesurau arbennig i'ch helpu yn y llys
Gallwch ofyn am 'fesurau arbennig' i wneud mynd i'r llys yn haws ichi. Mae'r rhain yn cynnwys:
- chwarae’ch datganiad fideo 'Sicrhau’r Dystiolaeth Orau' a recordiwyd ymlaen llaw yn y llys yn hytrach na'ch bod chi’n ei ailadrodd yn bersonol
- rhoi tystiolaeth o'r tu ôl i sgrin neu drwy gyswllt byw o ystafell arall neu rywle arall o bell
- rhoi tystiolaeth yn breifat, heb ganiatáu i’r wasg na'r cyhoedd fod yn ystafell y llys
Os ydych chi’n dymuno, byddwch yn gallu ymweld â'r llys cyn y treial i edrych o gwmpas a chael esboniad o broses llys.
Aros yn ddienw yn y llys
Mae llysoedd yn agored i'r cyhoedd, ac mae’n bosibl y bydd newyddiadurwyr yno i ohebu am yr achos.
Ond mae'n erbyn y gyfraith i unrhyw un, gan gynnwys newyddiadurwyr, gyhoeddi’ch enw neu unrhyw fanylion a allai eich adnabod, gan gynnwys ar y cyfryngau cymdeithasol.
Y rheswm am hyn yw bod gan bobl sy'n riportio troseddau rhywiol i'r heddlu hawl awtomatig i beidio â chael eu henwi'n gyhoeddus gydol eu hoes.
Ar ôl y treial
Ar ôl y treial, gallai’r diffynnydd gael ei ddyfarnu’n euog neu'n ddieuog.
Os caiff ei ddyfarnu’n euog, efallai y bydd yn cael dedfryd gan y llys. Gall y llys orchymyn gwahanol fathau o gosb. Gallai hyn fod yn ddedfryd o garchar, ond nid pob troseddwr sy’n cael ei anfon i'r carchar.
Fel arfer, bydd unrhyw un sy'n cael ei ddyfarnu’n euog o dreisio yn cael ei anfon i'r carchar. Ond, gan ddibynnu ar beth ddigwyddodd, fe allai'r gosb am ymosodiad rhywiol fod yn orchymyn cymunedol, a allai gynnwys gwneud gwaith di-dâl, cyrffyw, neu gael eich gwahardd rhag gwneud pethau penodol.
Rhagor am beth sy'n digwydd ar ôl treial, gan gynnwys gwybodaeth am apelio yn erbyn y ddedfryd, y Cynllun Cyswllt Dioddefwyr, cyfiawnder adferol, gwneud cwyn ac iawndal.